Küresel Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları Farkındalık Haftası

17-28 Eylül tarihleri arasında gerçekleşen Küresel #Act4SDGs (Küresel Amaçlar İçin Harekete Geç) Haftası, tüm sektörlerden ilgili birimlerdeki değişimi yönlendirmek ve harekete geçirmek, bir arada hareket etmeyi sağlamak ve dünya liderlerine dünyanın dört bir yanındaki insanların Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları konusundaki ilerlemeyi hızlandırmak için üzerlerine düşeni yaptıklarını hatırlatmayı amaçlıyor.

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları ya da Küresel Amaçlar, Türkiye’nin de aralarında bulunduğu 193 ülkenin temsilcilerinin Birleşmiş Milletler Zirvesi’nde bir araya gelerek Binyıl Kalkınma Hedefleri’ndeki başarılı uygulamalar temel alınarak inşa edilen, iklim değişikliği, ekonomik eşitsizlik, sürdürülebilir tüketim, yenilikçilik gibi yeni alanları da içerisine dahil eden ve 2030 yılı sonuna kadar ulaşılması hedeflenen 17 maddeden oluşan bir eylem çağrısıdır. 2015 yılında, 2030 yılı hedeflenerek üzerinde uzlaşılan Küresel Amaçlar 3 önemli problemi çözmek üzerine temellendirilmiştir:

• Aşırı yoksulluğu sona erdirmek,
• Eşitsizlik ve adaletsizlik ile mücadele,
• İklim değişikliğini düzeltme.

Daha önce özet olarak hazırladığımız “Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri” başlıklı yazımıza linke tıklayarak ulaşabilirsiniz. Küresel Amaçlar, 2016 yılının Ocak ayında yürürlüğe girmiştir ve temel olarak aşağıdaki başlıklar halinde sıralanmıştır:

Amaç 1: Yoksulluğa Son

Amaç 2: Açlığa Son

Amaç 3: Sağlık ve Kaliteli Yaşam

Amaç 4: Nitelikli Eğitim

Amaç 5: Toplumsal Cinsiyet Eşitliği

Amaç 6: Temiz Su ve Sanitasyon

Amaç 7: Erişilebilir ve Temiz Enerji

Amaç 8: İnsana Yakışır İş ve Ekonomik Büyüme

Amaç 9: Sanayi, Yenilikçilik ve Altyapı

Amaç 10: Eşitsizliklerin Azaltılması

Amaç 11: Sürdürülebilir Şehirler ve Topluluklar

Amaç 12: Sorumlu Üretim ve Tüketim

Amaç 13: İklim Eylemi

Amaç 14: Sudaki Yaşam

Amaç 15: Karasal Yaşam

Amaç 16: Barış, Adalet ve Güçlü Kurumlar

Amaç 17: Amaçlar için Ortaklıklar

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları

17 ana maddeden oluşan Küresel Amaçlar’ın her bir maddesi de alt başlıklar halinde detaylandırılmaktadır. Her bir amaca ulaşma sürecinde bu alt maddelerde yer alan hedeflere ulaşılması gözetilmektedir. Örnek verecek olursak “Açlığa son” maddesi 11 alt başlıkta açıklanmıştır. Bunlardan ilk ikisi “Güvenilir ve besleyici gıdaya evrensel erişimin sağlanması” ve “Yetersiz beslenmenin tüm biçimlerinin herkes için ortadan kaldırılması” maddeleridir. Herkesin güvenli ve besleyici gıdalara ulaşmasıyla birlikte yetersiz beslenmenin de herkes için ortadan kalkması gerekmektedir. Bütün bu maddeler sağlandığında ise küresel olarak açlığa son verdiğimizi ilan etmiş olacağız.

Küresel Amaçlar İçin Harekete Geç

Dünya genelinde 17-28 Eylül tarihleri arasındaki haftanın Küresel #Act4SDGs Haftası ilan edilmesindeki temel amaçlardan biri de kararlığımızı hatırlatmanın yanı sıra 2030’da tamamlanması hedeflenen bu yolda her yıl ne aşamada olduğumuzu değerlendirmektir. Farklı alanlarda çalışan birçok sivil toplum örgütü, devlet kurumları ve topluluklar konuyla ilgili raporlar yayınlamaktadır. Dünyanın her yerinden insanlar da bu hafta düzenlenen etkinliklerde pandemi sürecinin ötesinde bir umut yeşerdiğini, bu durumu daha adil, daha sağlıklı ve yeşil bir dönüşüm süreci olarak değerlendirebileceğimizi, bunkarla birlikte 2030 yılına kadar belirleyici olacak son 10 yılda Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları için verilen sözlerin tutulabileceğini göstermek için dayanışmaya katıldı. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun üst düzey haftasında düzenlenen bu yılki Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri Haftası, Milano’daki COP (İklim Değişikliği Konferansı) öncesi Gıda Sistemleri Zirvesi ve Glasgow’daki COP 26’yı da vurgulandı.

Bu yıl, Küresel Amaçlar Haftası’nda, yaşam şekilleri, seyahat ve tüketim alışkanlıkları ile giderek daha bilinçli hale gelen yeni nesil genç katılımcıların hayal gücünü yakalayan güçlü sosyal medya ve ev dışı sloganlarla yaratıcı ve açık kaynaklı bir bireysel eylem kampanyasına yer verildi. Bu yaratıcı kampanya, devletler, sivil toplum örgütleri, belediyeler ve toplulukların yanı sıra bireyi de çerçeveye dahil etmeye odaklandı.

Ben Ne Yapabilirim? #HERKESEANLAT

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’nı gerçekleştirebilmemiz için öncelikle herkesin bu konudan haberdar olması gerekmektedir. Küresel Amaçlar web sitesinde bununla ilgili #HerkeseAnlat “hashtag”i belirlenmiş ve bununla ilgili bir telefon uygulaması oluşturulmuştur. Bizlerin bu konudaki bireysel çabaları ve kararlılığı, bizi yöneten kişilerin bu konuya eğilmeleri ve gerçekleştirilmesindeki adımlarını hızlandıracaktır.

Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı Küresel Amaçlar’ı, billboardlarda, her TV kanalı ve radyo istasyonunda, her sinema ve sınıfta, her toplulukta ve her cep telefonunda göstermek için çalışıyor, ancak bunun yeterli olmayacağı kanaatindeler. Küresel Amaçları paylaşmak için bizim de yardımımıza ihtiyaçları var. Sohbetlerimizde, e-postalarda, tartışmalarımızda, aldığımız ürünlerde, evde, işyerinde, okulda, nerede olursa olsun bu konuyu gündeme taşımamız…

Tembel İnsanın Dünyayı Kurtarma Rehberi

Küresel Amaçlar’ı öğrendik, çevremize anlattık. Peki hepsi bu kadar mı? Tabii ki hayır. Bu amaçlar doğrultusunda yapabileceğimiz onlarca şey var! Potamya olarak da daha önce sizler için hazırladığımız:

• Gıda Atıklarını Azaltmanın Yolları
• Karbon Ayak İzi Azaltmanın Yolları
• Doğaya Etkilerimizde Yeni Bir Kavram Daha: Su Ayak İzi
• Sosyal Metabolizma ve Sürdürülebilirlik
• İnsanlık Limitlerini Aşıyor!

başlıklı yazılarımıza göz atabilir, buralardaki önerilerimizi hayatınıza adapte etmeye çalışabilirsiniz. Küresel Amaçlar web sitesinde de özenle hazırlanmış Tembel İnsanın Dünyayı Kurtarma Rehberi’ni okuyabilir ve hayatınızda uygulamaya başlayabilirsiniz. Sizin için bu rehberden de birkaç maddeyi örnek olarak paylaşmak istedik.

Seviye 1 – Kanepende otururken yapabileceğin şeyler:

• Bilgisayarın dahil olmak üzere kullandığın elektronik aletlerin fişlerini bir uzatma kablosuna tak, aletleri kullanmadığın zamanlarda uzatma kablosunu tamamen kapatıp elektrik tasarrufu yap.
• Sadece beğenme, paylaş. Eğer kadın hakları veya iklim değişikliğiyle ilgili enteresan bir sosyal medya paylaşımı görürsen onu kendi hesabında paylaş, böylece senin ağındaki arkadaşların da o paylaşımı görmüş olurlar.
• Hatırlaman gereken şey mi gördün? Çıktı alma. Bilgisayarına kaydet ya da daha iyisi dijital post-it notu kullan. Gerekmedikçe kağıt harcama.
• İnternetten biraz araştırma yapıp sürdürülebilir uygulamalar edinmiş ve çevreye zarar vermeyen şirketler bulup onlardan alışveriş yap.
• Çevrimiçi zorbaları şikayet et. İnternette yorumlarda veya sohbet odasında taciz ya da sataşma fark edersen bunu gerekli yerlere bildir.

Seviye 2 – Evde yapabileceğin şeyler:

• Duşlarını kısa tut. Özellikle küvetlerin 5-10 dakikalık bir duştan çok daha fazla su harcadığını unutma
• Daha az et, kümes hayvanı ve balık tüket. Et üretimi bitki üretimine göre çok daha fazla kaynak kullanımı gerektirir.
• Taze yiyecekleri veya artakalan yemeklerini bozulmadan dondurup sakla. Bunu aynı zamanda daha sonra yiyebileceğin, önceden sipariş ettiğin gıdalar için de yapabilirsin. Bu şekilde hem para hem de yiyecek tasarrufu yaparsın.
• Kağıt, plastik, cam ve alüminyumu geri dönüştürmek çöp sahalarının büyümesini engeller.
• Fırınını önceden ısıtmaktan kaçın. Eğer belirli bir pişirme sıcaklığına ihtiyacın yoksa fırını yemeği içine koyduktan sonra çalıştır.

Seviye 3 – Ev Dışında Yapabileceğin Şeyler:

• Mahallenden alışveriş yap. Komşu işletmelere destek olmak insanlara istihdam sağlar ve kamyonların uzun mesafe gitmelerine engel olur.
• Yamuk yumuk meyve sebzeleri satın al. Çoğu meyve ve sebze boyutları, şekilleri ve renkleri “doğru” olmadığı için çöpe atılıyor. Mahalle pazarlarından taze ama yamuk meyve ve sebze satın almak gıdaların çöpe atılmasını önler.
• Sadece sürdürülebilir deniz ürünleri satın al. Sana hangi ürünün güvenilir olarak tüketilebileceğini gösteren bunun gibi birçok uygulama var.
• Kullanmadığın eşyalarını bağışla. Çevrendeki yardım dernekleri az kullandığın kıyafetlerine, kitaplarına ve mobilyalarına yeniden hayat verebilir.
• Kendine ve çocuklarına aşı yaptır. Aileni hastalıklardan korumak aynı zamanda halk sağlığını korumaya da yardımcı olur.

Seviye 4 – İşyerinde Yapabileceğin Şeyler:

• Yemekten vazgeçtiğin bir meyve veya yiyeceğin varsa, çöpe atma. İhtiyacı olan ve yardım isteyen birine ver.
• İşyerindeki herkesin sağlık hizmetlerine erişimi var mı? İşyerindeki haklarını öğren. Eşitsizliğe karşı savaş.
• Kadınlar, erkeklere kıyasla, aynı işte, yüzde 10 ila 30 daha az kazanıyor. Gelir eşitsizliği her yerde. Eşit işe eşit ücret için desteğini göster.
• Çalıştığın yerin enerji verimli ısıtma ve soğutma teknolojileri kullandığına emin ol ve sıcaklığı kışın daha düşük, yazın daha yüksek dereceye ayarla.
• İşyerindeki haklarını iyi bil. Adalete erişim için haklarını bilmek büyük önem taşır.

İnci Beyza Yürekli

KAYNAK 1

KAYNAK 2

KAYNAK 3