Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri

Uzun yıllardır yaşadığımız gezegenin bize sunduklarını her geçtiğimiz gün daha da hor kullanarak harcayıp tüketmekteyiz. Bu hızlı ve bilinçsiz tüketimimiz sonucunda doğan ve doğacak olan sorunları azaltmak ve hatta yok etmek adına, Eylül 2015’te Türkiye’nin de aralarında bulunduğu 193 ülkenin temsilcilerinin bir araya geldiği tarihi önem taşıyan Birleşmiş Milletler Zirvesi’nde, Binyıl Kalkınma Hedefleri’nin başarılarının üzerine inşa edilen ve iklim değişikliği, ekonomik eşitsizlik, sürdürülebilir tüketim, yenilikçilik gibi yeni alanları da içerisine katan 2030 yılı sonuna kadar ulaşılması hedeflenen 17 Sürdürülebilir Kalkınma hedefi belirlenmiştir.

Bu hedefler, günümüz şartlarındaki kaynaklarımızı ve gelecek nesiller için yaşanabilir bir dünya düzeni ile birlikte kaynaklarımızın korunduğu bir çevre bırakmayı amaçladığı için oldukça büyük ve tarihi bir önem taşır.

Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri’nin belirlenme sebeplerini ve amaçlarını kısaca aktardık, daha yakından ve detaylı incelemek isterseniz https://www.tr.undp.org/content/turkey/tr/home/sustainable-development-goals.html adresine göz atmanızı tavsiye ederiz.

1. Yoksulluğa Son (No Poverty)

“Yoksulluğun her biçiminin ortadan kaldırılması günümüzde insanlığın karşı karşıya kaldığı en büyük sorun olmaya devam ediyor. Aşırı yoksulluk içinde yaşayan insanların sayısı 1990 ile 2015 yılları arasında 1,9 milyardan 836 milyona düşerek, yarıdan fazla azalmış olsa da, hala çok sayıda nüfus , insani gereksinimleri karşılama savaşı vermektedir. Günümüzde dünya genelinde 800 milyondan fazla insan günde 1,25 ABD dolarından daha az gelirle geçinmeye çalışıyor; birçoğunun yeterli gıda, temiz içme suyu ve sıhhi koşullara erişimi bulunmuyor.”

2. Açlığa Son (Zero Hunger)

“Sürdürülebilir Kalkınma hedefleri, 2030 yılına kadar açlık ve yetersiz beslenmenin her biçimini sona erdirmeyi, başta çocuklar olmak üzere tüm insanların yıl boyunca yeterli besine sahip olmasını hedefliyor. Hedefler, küçük çiftçilerin desteklenmesi ve arazi, teknoloji ve piyasalara eşit erişimlerini destekleyen sürdürülebilir tarım uygulamalarının teşvik edilmesini kapsıyor. Aynı zamanda, tarımda verimliliği artırmak için altyapı ve teknolojiye yatırım yapılması alanında uluslararası işbirliğini gerektiriyor.”

3. Sağlık ve Kaliteli Yaşam (Good Health and Well-Being)

“Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri; AIDS, verem, sıtma ve diğer bulaşıcı hastalık salgınlarını 2030 yılına kadar ortadan kaldırmaya yönelik cesur bir taahhüttür. Amaç, herkesin genel sağlık hizmeti, güvenli ve erişilebilir ilaç ve aşıya kavuşmasını sağlamaktır. Aşı araştırma ve geliştirmelerinin desteklenmesi, bu sürecin vazgeçilmez bir parçasıdır.”

4. Nitelikli Eğitim (Quality Education)

“Herkes için kapsayıcı ve nitelikli eğitimin başarılması, eğitimin sürdürülebilir kalkınma için en güçlü ve denenmiş araçlardan biri olduğuna dair inancı yeniden vurguluyor. Bu hedef, 2030 yılına kadar tüm kız ve erkek çocukların ücretsiz ilköğretim ve ortaöğretimi tamamlamasını sağlayacaktır. Ayrıca, uygun maliyetli mesleki eğitime eşit erişim sağlamayı, toplumsal cinsiyet ve varlık eşitsizliklerini ortadan kaldırmayı, nitelikli yükseköğretime herkesin erişmesini sağlamayı da hedefliyor.”

5. Toplumsal Cinsiyet Eşitliği (Gender Equality)

“Kadınlar ve kız çocuklarına karşı her türlü ayrımcılığın ortadan kaldırılması yalnız temel insan hakkı değildir, aynı zamanda sürdürülebilir kalkınmayı hızlandırmak için kritik önem taşır. Kadınlar ve kız çocuklarının güçlendirilmesinin çarpan etkisi yarattığı ve ekonomik büyümeyi ve her alanda gelişmeyi hızlandırdığı defalarca kanıtlanmıştır. Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri, kadınlar ve kız çocuklarına karşı ayrımcılığı her yerde ortadan kaldırmayı hedefliyor. Bazı bölgelerde işgücü piyasasında hala büyük eşitsizlikler var, kadınlar hala işe eşit erişime sahip değiller. Cinsel şiddet ve istismar, ücretsiz bakım ve ev işlerinin eşitsiz bölüşümü ve kamu görevlerinde ayrımcılık hala büyük engel teşkil ediyor.”

6. Temiz Su ve Sanitasyon (Clean Water and Sanitation)

“Su kıtlığı, dünya genelinde insanların %40’ından fazlasını etkiliyor; iklim değişikliği sonucunda küresel ısınma nedeniyle, zaten kaygı verici düzeyde olan bu oranın daha da yükseleceği tahmin ediliyor.

2030 yılına kadar herkesin güvenli ve erişilebilir içme suyuna kavuşmasını sağlamak için altyapıya yatırım yapmak, sıhhi tesisleri inşa etmek ve her düzeyde hijyeni teşvik etmek zorundayız. Su kıtlığını hafifletmek istiyorsak, ormanlar, dağlar, sulak alanlar ve nehirler gibi suyla bağlantılı eko – sistemleri korumak ve eski haline getirmek zorundayız. Ayrıca, gelişmekte olan ülkelerde su verimliliğini teşvik etmek ve arıtma teknolojilerini desteklemek için uluslararası işbirliğine de ihtiyaç var.”

7. Erişilebilir ve Temiz Enerji (Affordable and Clean Energy)

“2030 yılına kadar erişilebilir enerjiye herkesin kavuşmasını sağlamak için güneş, rüzgar ve termal gibi temiz enerji kaynaklarına yatırım yapmak gerekiyor. Daha geniş bir teknoloji yelpazesi için maliyet-etkin standartların benimsenmesi de, binalar ve sanayide elektrik tüketimini dünya genelinde %14 oranında azaltabilir. Gelişmekte olan ülkelerin tümünde temiz enerji sağlayacak altyapının genişletilmesi ve teknolojinin yükseltilmesi, hem büyümeyi teşvik edebilecek hem de çevreye katkıda bulunabilecek kritik önem taşıyan bir hedeftir.”

8. İnsana Yakışır İş Ve Ekonomik Büyüme (Decent Work and Economic Growth)

“Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri, sürdürülebilir ekonomik büyüme, daha yüksek verimlilik düzeyleri ve teknolojik yenilikleri teşvik ediyor. Girişimcilik ve iş imkanlarının teşvik edilmesi bunun anahtarıdır; zorla çalıştırma, kölelik ve insan ticaretini ortadan kaldırmanın anahtarı da etkin önlemlerdir. Amaç, bu hedefler hatırda tutularak, 2030 yılına kadar tam ve üretken istihdam, tüm kadınlar ve erkekler için insana yakışır iş sağlamaktır.”

9. Sanayi, Yenilikçilik Ve Altyapı (Industry, Innovation and Infrastructure)

“Teknolojik ilerleme, yeni iş imkanları yaratma ve enerji verimliliğini artırma gibi ekonomik ve çevresel sorunlara kalıcı çözümler bulmanın anahtarıdır. Sürdürülebilir endüstrilerin desteklenmesi ve bilimsel araştırma ve yeniliğe yatırım yapılması, sürdürülebilir kalkınmayı mümkün kılan önemli yollardır. Bilgi ve birikime eşit erişimi sağlamanın yanı sıra yenilik ve girişimciliği geliştirme açısından, dijital eşitsizliği gidermek kritik önem taşıyor.”

10. Eşitsizliklerin Azaltılması (Reduced Inequalities)

“Gelir eşitsizliği, küresel çözümler isteyen küresel bir sorundur. Çözüm, mali piyasalar ve kurumların düzenlenmesi ve izlenmesini iyileştirmeyi, kalkınma yardımları ve doğrudan yabancı yatırımları en çok ihtiyaç duyulan bölgelere yönlendirmeyi içerir. Insanların güven içinde göç ve hareket etmesini sağlamak da büyüyen eşitsizliğin azaltılmasında önemlidir.”

11. Sürdürülebilir Şehirler Ve Topluluklar (Sustainable Cities and Communities)

“Dünya nüfusunun yarısından fazlası artık kentlerde yaşıyor. 2050 yılına kadar bu rakam 6,5 milyar, yani dünya nüfusunun üçte ikisi olacaktır. Aşırı yoksulluk genellikle kentsel alanlarda yoğunlaşıyor; ulusal ve yerel yönetimler, bu alanlarda artan nüfusu barındırmak için çaba veriyor. Kentleri güvenli ve sürdürülebilir kılmak demek, güvenli ve erişilebilir konut sağlamak, gecekonduları dönüştürmek anlamına gelir. Ayrıca, toplu taşımacılığa yatırım yapmak, kamusal yeşil alanlar yaratmak, kentsel planlama ve yönetimi hem katılımcı hem de kapsayıcı olacak şekilde iyileştirmek anlamına da gelir.”

12. Sorumlu Üretim Ve Tüketim (Responsible Consumption and Production)

“Ortak doğal kaynaklarımızın verimli yönetimi ve zehirli atık ve kirleticileri bertaraf etme biçimimiz de bu amaca ulaşmada önemli hedeflerdir. Endüstriler, işletmeler ve tüketicileri geri dönüştürme ve atıkları azaltmaya teşvik etmek de, gelişmekte olan ülkelerin 2030 yılına kadar daha sürdürülebilir tüketimi benimsemeye teşvik etmekle eşit derecede önemlidir.”

13. İklim Eylemi (Climate Action)

“Dünya üzerinde iklim değişikliğinin ağır etkilerini yaşamayan ülke yok. Sera gazı emisyonları artmaya devam ediyor ve günümüzde, 1990 yılındaki düzeye göre %50 artış görülmektedir. Küresel ısınma insanların hayatını ve çevremizin doğasını ciddi ölçüde etkiliyor.”

14. Sudaki Yaşam (Life Below Water)

“Okyanuslar, insanların ürettiği karbondioksitin yaklaşık %30’unu da emiyor; sanayi devriminin başlangıcından bu yana, okyanus asitlenmesinde %26 artış görüyoruz. Büyük kısmı karada yerleşik kaynaklardan gelen deniz kirliliği ise kaygı verici düzeylere ulaşmıştır; okyanusun her kilometre karesinde ortalama 13 bin parça plastik atık bulunuyor. Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri, deniz ve kıyı eko – sistemlerini sürdürülebilir biçimde yönetmeyi, kirlenmeden korumayı ve ayrıca okyanus asitlenmesinin etkilerini ele almayı hedefliyor.”

15. Karasal Yaşam (Life on Land)

“Günümüzde bugüne kadar eşine rastlanmamış ölçekte toprak bozulmasına tanık oluyoruz; ekilebilir arazilerin kaybı, tarihsel oranların 30-35 misline ulaşmıştır. Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri, 2030 yılına kadar ormanlar, sulak alanlar, kurak alanlar ve dağlar gibi karasal eko-sistemleri korumayı ve eski haline getirmeyi hedefliyor. Ormansızlaşmanın durdurulması da, iklim değişikliğinin etkilerinin azaltılması açısından hayati önem taşıyor.”

16. Barış, Adalet Ve Güçlü Kurumlar (Peace, Justice and Strong Institutions)

“Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri, şiddetin her biçimini önemli ölçüde azaltmayı, çatışma ve güvensizliğe kalıcı çözümler bulmak için hükümetler ve toplumlar ile birlikte çalışmayı hedefliyor. Hukukun üstünlüğünün güçlendirilmesi, bu sürecin anahtarıdır.”

17. Amaçlar İçin Ortaklıklar (Partnership For The Goals)

“Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ancak küresel ortaklık ve işbirliği için güçlü taahhüt ile gerçekleştirilebilir. Dünyamız günümüzde, tüm zamanlardan daha fazla birbiriyle bağlantılı hale gelmiştir. Teknoloji ve bilgi birikimine erişimin artırılması, fikirleri paylaşma ve yeniliği desteklemede önemli bir yöntemdir.”

Kaynak: https://www.tr.undp.org/content/turkey/tr/home/sustainable-development-goals.html